ЧУЧУНААЛЫЫН ДОҔОРДОҺУУ...
Бу түбэлтэ Кэбээйи улууһун Сангаарыгар буолбут. Үйэтин тухары балыктаан, бултаан олорбут Софронеев диэн киһи туһунан кэпсээни истибитим. 1970 сыллар саҕаланыыта бу киһи чучунааны кытта доҕордоспут үһү. Ол маннык саҕаламмыт. Бултуур сирин булан, балааккатын туруоран, күөлтэн балыктаан киирбит. Утуйаары оҥосто сырыттаҕына, арай, балааккатын аттынан киһи хаамар тыаһа иһиллибит. Онуоха Софронеев саатын ылан, балааккатан өҥөйбүт уонна көрбүтүн итэҕэйбэккэ өр-өтөр таалан турбут. Икки миэтэрэ уһуннаах уонна бүүс бүтүннүү түүнэн бүрүллүбүт киһи оҥкучахха кистэммит ас хасааһын илиитинэн баһа-баһа, сии турар эбит. Аны “дьик” гынан соһуйбут курдук туттубут уонна доҕолоҥнуу-доҕолоҥнуу хааман бара турбут. Дьоруойбут тута чучунаа сылдьар диэн сэрэйбит уонна күүскэ куттаммыт. Ол да буоллар, чучунаа барбытын кэннэ булчут балааккаттан тахсыбыта сиргэ хаан тамалаабыт эбит, ону көрөн “барахсан, атаҕын улаханнык өлөрбүт ээ” диэн аһына санаабыт. Сарсыҥҥы күнүгэр хомунан бараары туран, аһын ордугун, тобохторун барытын мунньан эргэ чоҥочох төрдүгэр уурбут. Софронеев Сангаарга төннөн баран, “Чучунаа хайдах биһиэхэ тиийэн кэллэҕэй, атаҕын туохха өлөрдөҕөй” диэн олус элбэҕи эргитэ санаабыт. Бадаҕа, үйэтин тухары бултаабыт, балыктаабыт айылҕа оҕото буолан маннык санааларга ыллардаҕа. Тулуйбакка, ол көрсүбүт бултаах сиригэр төннөргө санаммыт. Бултуур сиригэр төннүбүт. Бэҕэһээ хаалларбыт аһын тобоҕо ханна да суох, ону көрөн, баҕар, өссө кэлиэ диэн ас уурбут. Софронеев соһуйуоҕун иһин, чучунаа киниттэн куттанар эбит, ас уурбут чөҥөчөҕүттэн икки сүүсчэкэ миэтэрэҕэ тэйбитигэр биирдэ кэлэн аһаабыт. Маннык ас хаалларан булчут биир ый кэриҥэ чучунааны аһаппыт. Аны, сорох ардыгар, чучунаата киһитийэн, махтанан, илиитинэн далбаатыыр буолбут. Биир күн аһылык уура сылдьан, булчут уонна чучунаа эмиэ көрсө түспүттэр, онуоха чучунаа аны икки илиитинэн далбаатаабыт. Бу быраһаайдаһыы кэнниттэн чучунаа булчукка көстүбэтэх. Софронеев сааһыран хара өлүөр диэри чучунаалыын доҕордоспутун дьоҥҥо кэпсиирэ үһү.